حسابداری سبز: ارائه الگویی برای افشاء زیست‌محیطی

مقدمه: شرکت‌ها و صنایعی که فعالیت‌های آن‌ها دارای آثار گسترده محیطی، اجتماعی و اقتصادی است، با چالش جدی در زمینه انتشار اطلاعات در مورد فعالیت‌های زیست‌محیطی خود روبه‌رو هستند. هدف این پژوهش شناسایی متغیرهای تأثیرگذار بر افشاء زیست‌محیطی و ارائه الگویی برای افشاء آن‌ است. روش پژوهش: پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و بر اساس چگونگی جمع‌آوری داده‌ها و از جنبه روش انجام آن، پژوهشی توصیفی-تحلیلی از نوع تحلیل محتوا است. جامعه آماری پژوهش را کلیه خبرگان و متخصصان صاحب‌نظر در زمینه حسابداری سبز و حسابداری زیست‌محیطی تشکیل می‌دهد. نمونه آماری پژوهش، شامل 29 نفر از این خبرگان (کارشناسان زیست‌محیطی و اعضای با تجربه جامعه حسابداران رسمی ایران در این زمینه) می‌شود. به‌منظور جمع‌آوری و تحلیل دیدگاه‌ها و نظرات خبرگان از روش دلفی فازی و فن ماتریس زوجی دلفی فازی و نرم‌افزار Expert choice نسخه 11 استفاده شده است. یافته‌ها: متغیرهای اصلی تأثیرگذار بر افشاء زیست‌محیطی شناسایی شده در این پژوهش عبارت است از: اقدامات پیش‌گیرانه، اقدامات جبرانی و اقدامات مدیریتی. اقدامات پیش‌گیرانه شامل پیش‌گیری از آلودگی هوا، اقدامات حفاظت از محیط‌زیست و الگوهای مصرف انرژی؛ اقدامات جبرانی شامل اقدامات جبران خسارت و اقدامات کاهنده خسارت؛ و اقدامات مدیریتی شامل اقدامات مشارکت در فعالیت‌های اجتماعی، کسب گواهینامه‌ها و افتخارات و تحقیق و توسعه است. نتیجه‌گیری: متغیرهای تأثیرگذار بر افشاء زیست‌محیطی به فراخور کمی و کیفی‌بودن و نیز سطح اهمیت آن در صورت‌های مالی و یا یادداشت‌های همراه صورت‌های مالی قابلیت افشاء خواهد داشت. شناسایی درآمدها و هزینه‌های فعالیت‌های زیست‌محیطی و افشاء آن‌ها گام مؤثری در حرکت سازمان‌ها به سمت اجرای حسابداری سبز خواهد بود.   واژه‌های کلیدی: افشاء زیست‌محیطی، الگو، حسابداری سبز، روش دلفی فازی.